LES RESTAURANTS BRUXELLOIS
-
Andere titel(s): DE BRUSSELSCHE SPIJSHUIZEN
-
Genre: Documentary film
-
Jaar: 1919
-
Speelduur: 00:26:28
-
Beschrijving: Op 3 augustus 1914 vallen Duitse troepen België binnen. Zeventien dagen later wordt Brussel belegerd, waarop vier lange jaren volgen van bezetting en censuur. Een ordonnantie van 13 oktober 1914 stelt een officiële controle in op theatervoorstellingen, voordrachten en liederen, evenals op "cinematografische lichtprojecties". Stilaan openen de bioscopen weer hun deuren, maar nieuwe producties komen er niet: de studio's blijven gesloten gedurende de bezetting. Ondertussen gaat Hippolyte de Kempeneer onverdroten voort met zijn activiteiten in de Cinéma des Familles waar hij documentaires en actualiteitsbeelden programmeert. Voor de actualiteitsfilms die hij draaide, zoals 'Les Restaurants Bruxellois', hield hij zich in elk geval aan de regels van de censuur en vermeed hij elke vorm van subversiviteit. De noodzaak van de oprichting van een voedseldistributiedienst in Brussel in 1914 toont aan hoezeer de oorlog van invloed was op de levensstandaard en de levenswijze. Met de Duitse inval op 4 augustus 1914 stond België plotseling voor het onoverkomelijke probleem zichzelf te moeten bevoorraden. Reeds op het einde van augustus 1914 werden gratis soepuitdelingen in het Brusselse ingericht. In deze beperkte privé-weldadigheid schuilden de kiemen van het semi-officiële Comité National de Secours et d'Alimentation. Dit Comité National zou trachten de handelsblokkade te doorbreken door de organisatie van een doelgerichte voedselhulp. Een belangrijke rol hierin speelde Antony Neuckens. In augustus 1914 krijgt hij de opdracht een voedseldistributiedienst op te zetten, waarvan de hoofdzetel gevestigd was in de Rollebeekstraat in Brussel. Met de komst van de Duitsers wordt deze afgeschaft en vervangen door een centrum voor soepuitdelingen (eveneens in de Rollebeekstraat). Gesterkt door deze ervaring stelt Neuckens aan verschillende Brusselse gemeenten voor de krachten te bundelen in een coöperatief systeem dat stadsgenoten voorziet van maaltijden tegen een redelijke prijs. Nadat velen instemmen met zijn initiatief wordt Antony benoemd tot leidinggevende van de intercommunale, coöperatieve vereniging "De Brusselsche Spijshuizen" : geopend in september 1914, en anno 1917 uitgegroeid tot een coöperatie waarvan 40 restaurants uitgebaat worden en 36 restaurants aangesloten zijn. Gedurende de oorlog wordt een totaal van 40.120.443 maaltijden verdeeld, wat op dagelijkse basis een aantal van maar liefst 27.480 maaltijden betekent. (Bron: Askenasi-Neuckens, Galle (Hubert). Les derniers ouvriers libres. Le travail à domicile en Belgique. Bruxelles, Luc Pire, 2000, p. 26). Beschrijving: de film is een aaneenschakeling van pancartes, foto's en bewegend beeld. De opening bestaat uit een opeenvolging van pancartes die tekst en uitleg geven bij de werking van de coöperatie. Vervolgens wordt op een kaart van Brussel aan de hand van stippen aangegeven wat de locaties zijn van de restaurants die uitgebaat worden door, dan wel aangesloten zijn bij de coöperatie. Er is een verscheidenheid aan shots die het onderwerp behandelen: (1) Personeel en klanten. Voornamelijk foto's van onder meer klanten die een distributiekaart komen halen, het keukenpersoneel van de verschillende restaurants, bedienden van het secretariaat en caissières die zich naar de restaurants begeven. (2) Veterinaire inspectie uitgevoerd door bestuursleden: bezoek aan een stalling met paarden, een hondenkennel, een stal met runderen waarvan enkele gemolken worden, varkens met biggen (de société voederde de varkens met het keukenafval van de restaurants) (3) Productie, distributie en verdeling van producten: het opbergen van hooi in een schuur; de aankomst van aardappelen in het centraal magazijn van de Brusselsche Spijshuizen in de Rue d'Alost; distributie van de producten; aankomst van vee, aangekocht door de Brusselsche Spijshuizen; in het slachthuis waar een rund wordt geslacht; karren waarin, vanuit een centrale keuken, voedsel geladen wordt; personen die het restaurant op de Grote Markt verlaten, een lange rij wachtenden en tot slot beelden van de verschillende restaurants (o.a. Boulevard Emile Bockstael - Avenue Livingstone - Rue du Marais - Chaussée de Boondael - Parvis St-Henri - Chaussée d'Alsemberg). De film sluit af met beelden van de bestuursleden en de directeur van de coöperatie, dhr. Antony Neuckens. Dhr. Antony Neuckens verschijnt op verschillende momenten in beeld. Het best zichtbaar is hij ten eerste tijdens een bezoek aan een hondenkennel, wanneer hij zijn hoed afzet, en ten tweede aan het einde van de film. Terwijl de klanten het restaurant verlaten, wacht een meneer bij de uitgang op zijn vrouw links van de deur. Hij houdt de hand vast van een jongetje. De meneer is Antony Neuckens; het jongetje is zijn zoon, en de dame die zich tot hen voegt is Antony's vrouw, Constance. Voor de organisatie van publieke diensten was Antony Neuckens bevriend geraakt met en werkzaam als secretaris van Camille Huysmans. In 1910 werden foto's over het thuiswerk tentoongesteld op de Wereldtentoonstelling van 1910 in Brussel. Deze foto's waren in 1909 genomen door Neuckens. Ze hebben tegenwoordig plaats in het Museum voor Fotografie in Marchienne-au-Pont. Antony Neuckens heeft met Camille Huysmans twee internationale congressen georganiseerd, als ook twee exposities over het thuiswerk (één in Antwerpen en een ander op de Wereldtentoonstelling van Gent in 1913). De perfectie van zijn werk heeft ertoe geleid dat hij benoemd is tot algemeen secretaris van organisaties die gewijd zijn aan het behoud van huisnijverheid.
-
Trefwoorden: EFG1914 / IMediaCities / World War I / World War, 1914-1918 -- Belgium / City and town life / War and society / Civilians in war / Belgium -- History -- German occupation, 1914-1918 / Social problems / War and society / Agriculture / Air warfare / Première Guerre mondiale / Eerste Wereldoorlog / Occupation / Bezetting / aide alimentaire / voedselhulp / ravitaillements / bevoorradingen / cuisines de collectivité / gaarkeukens / photographie / fotografie / restaurants / restaurants / carrosses / koetsen / animaux / dieren / médecine vétérinaire / diergeneeskunde / écuries / stallen / chenils / kennels / chevaux / paarden / chiens / honden / fermes / boerderijen / vaches / koeien / soins de santé / gezondheidszorg / porcs / varkens / agriculture / landbouw / granges / schuren / prairies / weilanden / charrettes / karren / abattoirs / slachthuizen / marchés / markten / pompiers / brandweer / Anderlecht / Anderlecht / Laeken / Laken / Ixelles / Elsene / Woluwe-Saint-Lambert / Sint-Lambrecht-Woluwe / Forest / Vorst / Société Coopérative Intercommunale / Intercommunale Coöperatieve Vereniging / Belgique / België / Bruxelles / Brussel / cuisines / keukens / alimentation / voeding / horeca / horeca / transports / vervoer / assistance / hulpverlening / contrôles / controles / Europe / Europa / comptabilité / boekhouding / arts / kunsten / guerres / oorlogen / Neuckens, Antony / Neuckens, Antony / Première Guerre mondiale / Eerste Wereldoorlog / disettes / voedselschaarste / aide alimentaire / voedselhulp
-
Collectie:
-
Provider: Cinémathèque Royale de Belgique
-
Rechten: In Copyright / ANNE ASKENASI
-
Kleur: Black & White
-
Director: DE KEMPENEER, HIPPOLYTE
-
Sound: Without sound
-
Datum:
-
Type document :
-
Language: fr